 |
| HUNP: 8,5 Follow @filmnostalgi Tweet 
|
Hıçkırık
Vizyon Tarihi
: 31 Ekim 1966
Hunp : 8,5
Orijinal Dil :
Türkçe
Oyuncular :
|
Zeki Sezer | Doktor | |
|
Selahattin İçsel | Kutsi Baba | |
|
Haydar Karaer | Kenan'ın Babası Ziya | |
|
Nazif Kündem | Küçük Kenan | |
|
Ülkü Akbaba | Handan | |
|
|
Reyhan Tuğsavul | Küçük Nalan | |
|
Jeyan Mahfi Tözüm | Hülya Koçyiğit Seslendirmesi | |
|
Hayri Esen | Ediz Hun Seslendirmesi | |
|
Toron Karacaoğlu | Kartal Tibet Seslendirmesi | |
|
Agah Hün | Nuri Altınok Seslendirmesi | |
|
Kemal Ergüvenç | Hulusi Kentmen Seslendirmesi | |
|
Birsen Kaplangı | Nazif Kündem Seslendirmesi | |
|
Fadıl Garan | Selahattin İçsel Seslendirmesi | |
|
Pekcan Koşar | Semih Sezerli Seslendirmesi | |
|
Erdoğan Esenboğa | Hüseyin Kutman Seslendirmesi | |
|
Nursan Alçam | Ülkü Akbaba Seslendirmesi | |
|
Semih Sezerli | ||
|
Altan Karındaş | ||
|
Hüseyin Kutman | Öğretmen | |
|
Hulusi Kentmen | Azmi | |
|
Kartal Tibet | İlhami | |
|
Ediz Hun | Kenan | |
|
Hülya Koçyiğit | Nalan | |
|
Nuri Altınok | Safi | |
|
Osman Alyanak | Selahattin İçsel Seslendirmesi | |
Yönetmen
|
|
Senaryo
|
|
Yapımcı
|
|
Görüntü Yönetmeni
|
|
Eser
|
|
Süre
|
102 dk.
|
Tür
|
|
Özellikler
|
Renkli, Siyah Beyaz, 35 mm
|
Ülke
|
Türkiye
|
Etiketler
|
Ailesiyle ilgili
gerçekleri öğrenen Kenan’ın yaşadıkları konu edilir. Kenan’ın mutlu çocukluk
günleri, annesinin ölümüyle sona erer. Babasının yeniden evlenmesi, küçük
çocuktan saklanan geçmişin açığa çıkmasına sebep olur. Gerçek babası o bebekken
öldüğü için annesi yeniden evlenmiştir. Üvey annesinin eve gelmesiyle birlikte
babası, Kenan’ı istememektedir. Kenan sokakta kaldığı gecenin sabahında, Azmi
Bey’le karşılaşır. Azmi Bey, Kenan’ı yanına alır. Ancak Azmi Bey’in yanında
Kenan ümitsiz bir aşkın pençesine düşecektir. (Ayşe Adlı)
Ayrıntılar:
‘Saba Makamında Ney
Taksimi’.
Filmin uzun sahnelerinden biri (3 dakika 15 saniye). Kudsi Dede odanın bir köşesinde ney üflüyor. Nalân ölüm döşeğinde. Kızına, 18 yaşına geldiğinde verilmek üzere yazdıkları.
“Yavrum, bu mektup eline geçtiği zaman annenin kemikleri çoktan çürümüş olacaktır. Seni çok seven, senin üstüne titreyen bir hasta kadın sana hasret ölürken (bu) satırları ağlaya ağlaya yazıyor... Ben çok talihsiz bir kadınım yavrum. Gönlümün arzularından ziyade bağlı olduğum hüküm ve nizamların çerçevesinde yaşadım. Saadet ve refah içinde kan ağladım, kan tükürdüm. Fakat sen bana benzeme Handan. Ellere değil gönlüne tabi ol. İyi düşün, sevdiğin istediğin adama var... Bu adam uzun boylu, güzel bir deniz subayı olursa ruhum sükûna erecektir.”
Aynı adlı romanın (1936) (Kerime Nadir) (20. basım-1971) (İnkılâp ve AKA Kitabevleri) ikinci ve renkli çevrimi.
‘Menekşelendi Sular’ (Sadettin Kaynak); “Ne bülbül gülü sevdi seni sevdiğim kadar//Ne böyle seven gönül ne de senden güzel var.” Yıllar öncesi Yalova (kitapta Sivas, 1953’teki ilk çevrimde Adapazarı). Nihavent giriş sazı eşliğinde Kenan’ı dinliyoruz; “Çocukluğumuz! Ömrümüzün en güzel çağı. Nasıl da bir su gibi akar gider anlayamayız. Ve sonra yıllar yılı özlemini çekeriz o günlerin. Benim çocukluğum da pırıl pırıldı. Bu saltanatın (Hayri Esen üçüncü ‘a’yı biraz fazla vurgulamış) ömür boyu sürüp gideceğini sanıyordum. Bir gün, güneşli ümit dolu bir bahar sabahı, yüreğime ilk acı darbe indi. Elveda çocukluğum, elveda.”
Komşularından bir hanımın Yasin-i Şerif okuduğu gece annesi ölmüş. Kenan yedi yaşında ve ‘yalnızlık hissediyor’. Tüccar babası Susam(i)zade Safi Bey ‘her geçen gün bir parça daha uzaklaşmakta’. Durum, ilk ‘Hıçkırık’ta çok çarpıcı bir şekilde anlatılmış; “Babam eski babam değildi artık… Aramızda, ikimizin de anahtarına sahip olmadığımız kalın bir kapı vardı sanki.” Günler sonra ‘yepyeni bir felaketin habercisi ile karşılaşır’. Babası ‘düşünmüş taşınmış evlenmeye karar vermiş’; “Senin şefkate, bakıma ihtiyacın var. Benim de.”
‘Şefkat ve bakım’ şöyle dursun “Çok geçmeden azarlamalar, hatta dayaklar baş gösterdi (sf. 18)”. Üvey anne (romanda ‘Leyla’) çocuğu hiç sevmemiş. “Bakımsız, asi, oldukça da çelimsiz. Adam etmek için bir hayli uğraşmak lazım” diyor. Çok geçmeden tavan arasındaki odaya attırır. Asıl önemlisi baba bunlara ses çıkarmıyor. Nedeni ‘kısa zaman sonra bir resim sayesinde’ anlaşılır. Meğer Safi Bey de üveymiş. Dövülüp evden kovulduğu yağmurlu gecede karşılaştığı öğretmeni Hüseyin Kutman, Müfettiş Muhip Azmi Bey’e anlatıyor; “Babası Ziya Bey subaydı (Yüzbaşı). Bir av kazasında (romanda ‘Yemen’de) öldü. Kenan o zaman 4 aylıktı. Kadının kimsesi yoktu. Safi Bey talip olunca evlenmek mecburiyetinde kaldı… Aslında pek fena insan sayılmaz. Öyle sanıyorum ki yeni evlendiği kadın O’nu avcunun içine almış. Bütün mesele bu.”
Çocuğun perişan halini gören Azmi Bey kararını verir; “Benim oğlum olmak, İstanbul’a gitmek ister misin Kenan?” Aile de razı olunca sorun kalmaz.
Sonrasında vapurla (ilk çevrimde ‘tren’) ver elini İstanbul. Azmi Bey’in bir kızı var; Nalân. O da annesiz büyümüş. Her zaman bir kardeşi olsun istermiş. Kenan’dan 4-5 yaş büyük ama bu konu filmde yok.
‘Nihavent Longa’ (Kemani Kevser Hanım). Çamlıca’daki köşke (çekimler Beylerbeyi, Kalkavanlar villasında) gelişleri bu neşeli eserle. Nalân ‘kardeşini’ hemen benimsiyor. “Seni çok seveceğim. Kimsesizliğini unutacaksın yanımda.” Kenan da O’nu ‘sevmiş bile’.
“Dil seni sevmeyeni sevmekte lezzet mi olur//Olsa da öyle muhabbette hakikat mı olur.” (Civan Ağa / Mehmet Sadi Bey). El ele ve bu güzel notalarla Kudsi Dede’ye gidiyorlar.
‘Nihavent Makamında Ney Taksimi’. Yaşlı adam ney çalıyor Onlara.
Kenan; “Eskiden beri hep bir kemanım olmasını isterdim.”
Nalân; “Bende var. Sana veririm onu. O evde olan her şeyde benim olduğu kadar senin de hakkın var. Bunu asla unutmamalısın Kenan.” (İlk çevrim ve romandan farklı olarak Onları herhangi bir müzik aleti ile göremeyeceğiz).
Kırda, salıncakta, her yerde beraber.
‘Bülbül Yuvası’ (Metin Bükey). Yıllar geçmiş iki güzel genç olmuşlar. Yine salıncaktalar. [Hülya Koçyiğit bu sahnedeki elbiseyi ‘Kadın İsterse’de (1965) Piyer’le yemek yerken giyiyordu]. Kenan (romanda ‘Kuleli’, ilk çevrimde ‘Hariciye’) Denizcilik okulunda. Genç kızı ne denli sevdiği belli. Bir türlü itiraf edemiyor bunu. Söyleyebildiği sadece “Evleneceksin ve bizi terk edeceksin. O zaman kendimi annemin öldüğü gün kadar yalnız hissedeceğim” gibi şeyler. Ayrılık ‘er geç mukadder’. “Günün birinde evlenmeye karar verirsem bu kararı ilk öğrenecek insan sen olacaksın” demişti Nalân. Can sıkıcı bir diğer konu da bitip tükenmeyen öksürükleri.
‘Goldfinger’ (1964) için yapılan ‘Teasing the Korean’ (John Barry). Yatağa düştüğü gün gelen Dr. İlhami “Belki de fazla hassasiyet” demişti ancak ertesi gün rahatsızlığın ‘zatülcenp’ olduğu anlaşılır. ‘Durumun vahameti’ kan tükürmeler başlayınca ortaya çıkıyor.
Doktor her gün köşkte. 30 yaşlarında, uzun boylu, kumral bir erkek. “Nalân’a bir hastadan daha fazla itina ediyor ve alaka gösteriyordu.” Bu durum Kenan’ı ‘korkutmaya başlamış’. Yanılmadığını kısa sürede anlıyor.
‘Hüseyni Makamında Ut Taksimi’. Güneşli bir gün evlenme teklif eder Doktor. Hastası henüz tamamen iyileşmiş değil. Bu nedenle ‘hem manasız hem de zamansız’. Yine de ısrarcı. Genç kız isteksiz gibiydi ama ‘İlhami’nin anne ve babası resmen istemeye geldiklerinde evlenmeye karar verir’.
‘Zorba’daki (1964) ‘Life Goes On’ (Mikis Theodorakis). “Nihayet korktuğum başıma geldi” diyor Kenan. Düğünde, kahramanımız hariç herkes mutlu. “Hayatımda bundan daha acı bir gecenin geçeceğini sanmıyorum.”
‘Goldfinger’daki (1964) ‘Gassing the Gangsters’ (John Barry). Yeni evlilerin gidişi bu melodi ve Ediz Hun’a ait ‘06 DH 238’ plakalı ‘Chevrolet-Corvair 700’ ile. (66 model arabanın plakası sonradan, sanatçının ad ve soyadına uygun olarak ‘34 EH 029’ olacaktır).
Bir kızları olur; Handan. Kenan ile Nalân arasındaki uçurum iyice derinleşmiş. “İçimde gizli gizli yaşayan ümitlerin hepsi ölmüştü artık. Evliydi, mesuttu ve bir çocuğu vardı.”
Delikanlı ‘aşkını bir karasevda gibi ölünceye kadar çekmeye ve herkesten gizlemeye mecbur’. Bütün gücünü derslere vermiş gece gündüz durmadan çalışıyor. Çok defa hafta tatillerinde bile okulda. “Issız bahçede düşüncelerimle baş başa dolaşıyordum.” Nalân’ın kocası ve çocuğuyla kurduğu ‘yeni ve mesut dünyasına gölge düşürmek istemiyormuş’.
O günlerdeki bir olay sönmeye yüz tutmuş alevi tekrar canlandırır. İlhami ihtisas için Amerika’ya (roman ve ilk çevrimde sıhhiye müfettişi olarak Anadolu’ya) gitmiş. Bu nedenle Nalân ve Handan köşkte kalacaklarmış. Yakınlaşmamaları öyle zor ki.
‘Bir arkadaşının nişanı (kitapta ‘piyano hocası Madam Janet’in kızının nişanı’; İlk çevrimde ‘Fransızca hocasının kızının düğünü’) varmış. Delikanlının ‘kavalye olmasını istiyor’.
‘Melancolie’ (1964/65) (Conny Fuchsberger / Mario Cenci) ile [1953’te ‘Emperor Waltz Op. 437’ (‘Kaizer-Walzer’) (1889) (Johann Strauss II)] dans ediyorlar. Yorulmuş ancak ‘hiç olmazsa bu akşam hastalığını unutabilse’. Sevdiğinin kollarında bayılır. Ağzından ilk kan gelişi o gece. Sonrasında günlerce kan tükürür.
Nalân öleceğini anlamış. ‘Giderken arkasında hiçbir üzüntü bırakmak istemiyor’. Hayata yeni atılacak delikanlı ile ölümün kapısında duran hasta bir kadın arasındaki uçurumu görmüş. “Beni unut. Seni mesut edecek insanı ara yalvarırım. Bu ümitsiz aşkı kalbinden silip atmanı istiyorum” deyip duruyor.
Fausto Papetti’nin ‘5a Raccolta’ albümündeki (1964) ‘Notturno’ (Fallabrino). Kenan, bu ısrar karşısında alınganlık gösterip pavyona gider. (İlk çevrimde yanında arkadaşı Fazıl ile Macide ve Sacide adlı iki dul kardeş vardı).
Eve sarhoş dönünce en olmayacak şeyi yapıyor. Nalân’a sahip olmaya kalkar; “Çocukluğumdan beri seni sevdim. Taptım sana. Mükâfatı ne oldu? Gözyaşı ve ıstırap... Bu gece benim olacaksın.” Elde ettiği tek şey yüzünde patlayan tokat olur.
‘From Russia With Love’daki (1963) ‘James Bond With Bongos’ (1.50-2.20 dakikalar arası) (John Barry). “O gece bir mücrim gibi eşyalarımı toplayıp evden kaçtım... Okula nasıl geldiğimi bilmiyorum. Tam 3 hafta eve gitmedim. Cesaretim yoktu. Hâlbuki O’nun ayaklarına kapanarak beni affetmesi için yalvarmak arzusuyla kıvranıyordum.”
Nalân’ın mektubu bu fırsatı verir. “Evimize gelebilirsin. Çünkü o senin de evin. Orada 15 günden beri mütemadiyen kan tüküren ve senin yolunu bekleyen bir kadın var.”
‘Temmuz ayının ilk haftasında’ imtihanlar biter. Kenan artık deniz subayı olarak donanmaya katılacak. (İlk çevrimde Roma Elçiliği’ne, kitapta D.R. kasabasına 8. Bölük Komutanı olarak tayin edilir).
‘From Russia With Love’daki (1963) ‘Gypsy Camp’ (John Barry). Delikanlının odasındaki son gece. ‘Vedalaşmak ölüm kadar acı’. Yüz yüze yapamadığını satırlarına dökerken Nalân gelir. Beraber olacakları ‘sadece birkaç saatleri var’.
‘Dil Seni Sevmeyeni Sevmede Lezzet mi Olur’ (Civan Ağa / Mehmet Sâdi Bey). Nihavent giriş sazı. Salacak kıyılarında dolaşıyorlar. İlhami de yakında dönecekmiş. “Sakın mektuplarında bana karşı olan hislerinden bahsedeyim deme. Belki ele geçer” diyor Nalân. Herkesin okuyabileceği kardeş mektupları olmalıymış.
‘Rast Methal’ (Refik Fersan). Köşkten gidiş iç parçalayan ezgi ile. “Beni büyütüp bu yaşa getiren insanlardan ayrılmak çok acıydı. Ama en acısı Nalân’dan ayrılmaktı.”
İskenderun. Gündüz görevle, gece Nalân’a yazmakla geçen zaman. “Hislerimin bir nebzesini bile anlatmayan, hasretimin susuzluğunu maskeleyen kardeşçe yazılmış sahte mektuplardı bunlar.”
Bir kez, yalnızca bir kez ‘kaideleri çiğneyip içindeki aşkı, hasreti, O’nsuz yaşamanın ıstırabını bütün açıklığı ile kâğıda döker’. Neler yok ki; Ayrılık, bir rüzgâr gibi, küçük alevleri söndürür büyükleri daha çok alevlendirirmiş; Çılgınlar gibi seviyormuş; Tüm güzellikleri beraber görmüş, beraber hissetmişler; Her şeyde Nalân’ı arıyor, anımsıyormuş; En büyük arzusu bir gün buralarda beraber olmakmış; Eskiden nefret ettiği içkiyi şimdi ara sıra içiyormuş ve bunun nedenini ancak O anlayabilirmiş. Ama yazdıklarını masanın üzerinde unutunca emir eri Mehmet (kitapta ‘Rıdvan’) postaya veriyor.
Mektubun ulaştığı gün, sakınılan göz misali, İlhami’nin de yardımseverliği tutar. Karısına, yorulmasın diye, kendisi okuyacakmış. İlginç bir şekilde o ana dek Kenan’ın gerçek kardeş olmadığı söylenmemiş kendisine.
Sonrası çok zor. “Birbirinize anormal derecedeki düşkünlüğünüzün sebebini şimdi çok daha iyi anladım” diyor. Beklenen soru gelir ardından; “Şimdi bana cevap ver, Handan’ın babası kim?” Çocuğu alıp girmesine kimse engel olamaz.
Kudsi Dede’nin (roman ve ilk filmde Dr. Arif’in) delikanlıya çektiği telgraf; “Ölüyorum… Çabuk gel! Nalân.”
İki çevrimdeki Kenan ölümden birkaç dakika önce (ama romandaki, yolculuk 16 gün sürdüğü için ‘bir gün sonra’) yetişebiliyor.
Son saniyeler seyirci için daha da zor. Birbirinin kollarında (biri ölü) iki sevgili. Emel Sayın’ın sesinden ‘Makber’ (Mehmet Baha Pars / Abdülhak Hamit Tarhan). Bu kadarı yetmemiş gibi fonda bir başka ses; “Ömür boyu birbirlerini sevdiler//Ölümsüz aşklarını kalplerine gömdüler//Ayrıldılar, ağladılar, azap çekip hıçkırdılar//Onlar bir an bile sevgilerini söyleyemediler//Nihayet acı son geldi//Bir ömür böyle sona erdi//Ölüm, bu seven kalbe son emrini verdi//Ağladılar, hıçkırdılar//Ölümden önce de olsa aşklarını haykırdılar.”
“Hıçkırık… Hayatımın bir tek kelimelik ifadesi (sf.13).”
Kitaptaki Kenan sevdiğinin ardından Cihan Harbi’ne katılır. Ayrıca “İstiklal Zaferi’nden sonra, 6 Ekim 1923’te İstanbul’a giren Türk Ordusu’nun içinde”ymiş (sf. 161). Handan ile evlenir.
İlhami, Çanakkale’de şehit düşmüş.
‘Goldfinger’daki (1964) “Alpine Drive-Auric’s Factory” ve ardından ‘Death of Goldfinger’ (John Barry). Delikanlı, sevdiğinin kanlı ağzını öpüyor.
Nalân; “Kenan, çılgınlık bu!”
Kenan; “Senin hasta kanın benim güneşimdir. Bana o kan hayat verecek.”
Nalân; “Hayır, hayır! Bunu yapmamalıydın. Bu fenalığı yapmamalıydın Kenan. Hiç kendine acımıyor musun? Niçin temiz ağzını hasta kanımla bulaştırdın, niçin?”
(Yazan: Murat Çelenligil)
Filmin uzun sahnelerinden biri (3 dakika 15 saniye). Kudsi Dede odanın bir köşesinde ney üflüyor. Nalân ölüm döşeğinde. Kızına, 18 yaşına geldiğinde verilmek üzere yazdıkları.
“Yavrum, bu mektup eline geçtiği zaman annenin kemikleri çoktan çürümüş olacaktır. Seni çok seven, senin üstüne titreyen bir hasta kadın sana hasret ölürken (bu) satırları ağlaya ağlaya yazıyor... Ben çok talihsiz bir kadınım yavrum. Gönlümün arzularından ziyade bağlı olduğum hüküm ve nizamların çerçevesinde yaşadım. Saadet ve refah içinde kan ağladım, kan tükürdüm. Fakat sen bana benzeme Handan. Ellere değil gönlüne tabi ol. İyi düşün, sevdiğin istediğin adama var... Bu adam uzun boylu, güzel bir deniz subayı olursa ruhum sükûna erecektir.”
Aynı adlı romanın (1936) (Kerime Nadir) (20. basım-1971) (İnkılâp ve AKA Kitabevleri) ikinci ve renkli çevrimi.
‘Menekşelendi Sular’ (Sadettin Kaynak); “Ne bülbül gülü sevdi seni sevdiğim kadar//Ne böyle seven gönül ne de senden güzel var.” Yıllar öncesi Yalova (kitapta Sivas, 1953’teki ilk çevrimde Adapazarı). Nihavent giriş sazı eşliğinde Kenan’ı dinliyoruz; “Çocukluğumuz! Ömrümüzün en güzel çağı. Nasıl da bir su gibi akar gider anlayamayız. Ve sonra yıllar yılı özlemini çekeriz o günlerin. Benim çocukluğum da pırıl pırıldı. Bu saltanatın (Hayri Esen üçüncü ‘a’yı biraz fazla vurgulamış) ömür boyu sürüp gideceğini sanıyordum. Bir gün, güneşli ümit dolu bir bahar sabahı, yüreğime ilk acı darbe indi. Elveda çocukluğum, elveda.”
Komşularından bir hanımın Yasin-i Şerif okuduğu gece annesi ölmüş. Kenan yedi yaşında ve ‘yalnızlık hissediyor’. Tüccar babası Susam(i)zade Safi Bey ‘her geçen gün bir parça daha uzaklaşmakta’. Durum, ilk ‘Hıçkırık’ta çok çarpıcı bir şekilde anlatılmış; “Babam eski babam değildi artık… Aramızda, ikimizin de anahtarına sahip olmadığımız kalın bir kapı vardı sanki.” Günler sonra ‘yepyeni bir felaketin habercisi ile karşılaşır’. Babası ‘düşünmüş taşınmış evlenmeye karar vermiş’; “Senin şefkate, bakıma ihtiyacın var. Benim de.”
‘Şefkat ve bakım’ şöyle dursun “Çok geçmeden azarlamalar, hatta dayaklar baş gösterdi (sf. 18)”. Üvey anne (romanda ‘Leyla’) çocuğu hiç sevmemiş. “Bakımsız, asi, oldukça da çelimsiz. Adam etmek için bir hayli uğraşmak lazım” diyor. Çok geçmeden tavan arasındaki odaya attırır. Asıl önemlisi baba bunlara ses çıkarmıyor. Nedeni ‘kısa zaman sonra bir resim sayesinde’ anlaşılır. Meğer Safi Bey de üveymiş. Dövülüp evden kovulduğu yağmurlu gecede karşılaştığı öğretmeni Hüseyin Kutman, Müfettiş Muhip Azmi Bey’e anlatıyor; “Babası Ziya Bey subaydı (Yüzbaşı). Bir av kazasında (romanda ‘Yemen’de) öldü. Kenan o zaman 4 aylıktı. Kadının kimsesi yoktu. Safi Bey talip olunca evlenmek mecburiyetinde kaldı… Aslında pek fena insan sayılmaz. Öyle sanıyorum ki yeni evlendiği kadın O’nu avcunun içine almış. Bütün mesele bu.”
Çocuğun perişan halini gören Azmi Bey kararını verir; “Benim oğlum olmak, İstanbul’a gitmek ister misin Kenan?” Aile de razı olunca sorun kalmaz.
Sonrasında vapurla (ilk çevrimde ‘tren’) ver elini İstanbul. Azmi Bey’in bir kızı var; Nalân. O da annesiz büyümüş. Her zaman bir kardeşi olsun istermiş. Kenan’dan 4-5 yaş büyük ama bu konu filmde yok.
‘Nihavent Longa’ (Kemani Kevser Hanım). Çamlıca’daki köşke (çekimler Beylerbeyi, Kalkavanlar villasında) gelişleri bu neşeli eserle. Nalân ‘kardeşini’ hemen benimsiyor. “Seni çok seveceğim. Kimsesizliğini unutacaksın yanımda.” Kenan da O’nu ‘sevmiş bile’.
“Dil seni sevmeyeni sevmekte lezzet mi olur//Olsa da öyle muhabbette hakikat mı olur.” (Civan Ağa / Mehmet Sadi Bey). El ele ve bu güzel notalarla Kudsi Dede’ye gidiyorlar.
‘Nihavent Makamında Ney Taksimi’. Yaşlı adam ney çalıyor Onlara.
Kenan; “Eskiden beri hep bir kemanım olmasını isterdim.”
Nalân; “Bende var. Sana veririm onu. O evde olan her şeyde benim olduğu kadar senin de hakkın var. Bunu asla unutmamalısın Kenan.” (İlk çevrim ve romandan farklı olarak Onları herhangi bir müzik aleti ile göremeyeceğiz).
Kırda, salıncakta, her yerde beraber.
‘Bülbül Yuvası’ (Metin Bükey). Yıllar geçmiş iki güzel genç olmuşlar. Yine salıncaktalar. [Hülya Koçyiğit bu sahnedeki elbiseyi ‘Kadın İsterse’de (1965) Piyer’le yemek yerken giyiyordu]. Kenan (romanda ‘Kuleli’, ilk çevrimde ‘Hariciye’) Denizcilik okulunda. Genç kızı ne denli sevdiği belli. Bir türlü itiraf edemiyor bunu. Söyleyebildiği sadece “Evleneceksin ve bizi terk edeceksin. O zaman kendimi annemin öldüğü gün kadar yalnız hissedeceğim” gibi şeyler. Ayrılık ‘er geç mukadder’. “Günün birinde evlenmeye karar verirsem bu kararı ilk öğrenecek insan sen olacaksın” demişti Nalân. Can sıkıcı bir diğer konu da bitip tükenmeyen öksürükleri.
‘Goldfinger’ (1964) için yapılan ‘Teasing the Korean’ (John Barry). Yatağa düştüğü gün gelen Dr. İlhami “Belki de fazla hassasiyet” demişti ancak ertesi gün rahatsızlığın ‘zatülcenp’ olduğu anlaşılır. ‘Durumun vahameti’ kan tükürmeler başlayınca ortaya çıkıyor.
Doktor her gün köşkte. 30 yaşlarında, uzun boylu, kumral bir erkek. “Nalân’a bir hastadan daha fazla itina ediyor ve alaka gösteriyordu.” Bu durum Kenan’ı ‘korkutmaya başlamış’. Yanılmadığını kısa sürede anlıyor.
‘Hüseyni Makamında Ut Taksimi’. Güneşli bir gün evlenme teklif eder Doktor. Hastası henüz tamamen iyileşmiş değil. Bu nedenle ‘hem manasız hem de zamansız’. Yine de ısrarcı. Genç kız isteksiz gibiydi ama ‘İlhami’nin anne ve babası resmen istemeye geldiklerinde evlenmeye karar verir’.
‘Zorba’daki (1964) ‘Life Goes On’ (Mikis Theodorakis). “Nihayet korktuğum başıma geldi” diyor Kenan. Düğünde, kahramanımız hariç herkes mutlu. “Hayatımda bundan daha acı bir gecenin geçeceğini sanmıyorum.”
‘Goldfinger’daki (1964) ‘Gassing the Gangsters’ (John Barry). Yeni evlilerin gidişi bu melodi ve Ediz Hun’a ait ‘06 DH 238’ plakalı ‘Chevrolet-Corvair 700’ ile. (66 model arabanın plakası sonradan, sanatçının ad ve soyadına uygun olarak ‘34 EH 029’ olacaktır).
Bir kızları olur; Handan. Kenan ile Nalân arasındaki uçurum iyice derinleşmiş. “İçimde gizli gizli yaşayan ümitlerin hepsi ölmüştü artık. Evliydi, mesuttu ve bir çocuğu vardı.”
Delikanlı ‘aşkını bir karasevda gibi ölünceye kadar çekmeye ve herkesten gizlemeye mecbur’. Bütün gücünü derslere vermiş gece gündüz durmadan çalışıyor. Çok defa hafta tatillerinde bile okulda. “Issız bahçede düşüncelerimle baş başa dolaşıyordum.” Nalân’ın kocası ve çocuğuyla kurduğu ‘yeni ve mesut dünyasına gölge düşürmek istemiyormuş’.
O günlerdeki bir olay sönmeye yüz tutmuş alevi tekrar canlandırır. İlhami ihtisas için Amerika’ya (roman ve ilk çevrimde sıhhiye müfettişi olarak Anadolu’ya) gitmiş. Bu nedenle Nalân ve Handan köşkte kalacaklarmış. Yakınlaşmamaları öyle zor ki.
‘Bir arkadaşının nişanı (kitapta ‘piyano hocası Madam Janet’in kızının nişanı’; İlk çevrimde ‘Fransızca hocasının kızının düğünü’) varmış. Delikanlının ‘kavalye olmasını istiyor’.
‘Melancolie’ (1964/65) (Conny Fuchsberger / Mario Cenci) ile [1953’te ‘Emperor Waltz Op. 437’ (‘Kaizer-Walzer’) (1889) (Johann Strauss II)] dans ediyorlar. Yorulmuş ancak ‘hiç olmazsa bu akşam hastalığını unutabilse’. Sevdiğinin kollarında bayılır. Ağzından ilk kan gelişi o gece. Sonrasında günlerce kan tükürür.
Nalân öleceğini anlamış. ‘Giderken arkasında hiçbir üzüntü bırakmak istemiyor’. Hayata yeni atılacak delikanlı ile ölümün kapısında duran hasta bir kadın arasındaki uçurumu görmüş. “Beni unut. Seni mesut edecek insanı ara yalvarırım. Bu ümitsiz aşkı kalbinden silip atmanı istiyorum” deyip duruyor.
Fausto Papetti’nin ‘5a Raccolta’ albümündeki (1964) ‘Notturno’ (Fallabrino). Kenan, bu ısrar karşısında alınganlık gösterip pavyona gider. (İlk çevrimde yanında arkadaşı Fazıl ile Macide ve Sacide adlı iki dul kardeş vardı).
Eve sarhoş dönünce en olmayacak şeyi yapıyor. Nalân’a sahip olmaya kalkar; “Çocukluğumdan beri seni sevdim. Taptım sana. Mükâfatı ne oldu? Gözyaşı ve ıstırap... Bu gece benim olacaksın.” Elde ettiği tek şey yüzünde patlayan tokat olur.
‘From Russia With Love’daki (1963) ‘James Bond With Bongos’ (1.50-2.20 dakikalar arası) (John Barry). “O gece bir mücrim gibi eşyalarımı toplayıp evden kaçtım... Okula nasıl geldiğimi bilmiyorum. Tam 3 hafta eve gitmedim. Cesaretim yoktu. Hâlbuki O’nun ayaklarına kapanarak beni affetmesi için yalvarmak arzusuyla kıvranıyordum.”
Nalân’ın mektubu bu fırsatı verir. “Evimize gelebilirsin. Çünkü o senin de evin. Orada 15 günden beri mütemadiyen kan tüküren ve senin yolunu bekleyen bir kadın var.”
‘Temmuz ayının ilk haftasında’ imtihanlar biter. Kenan artık deniz subayı olarak donanmaya katılacak. (İlk çevrimde Roma Elçiliği’ne, kitapta D.R. kasabasına 8. Bölük Komutanı olarak tayin edilir).
‘From Russia With Love’daki (1963) ‘Gypsy Camp’ (John Barry). Delikanlının odasındaki son gece. ‘Vedalaşmak ölüm kadar acı’. Yüz yüze yapamadığını satırlarına dökerken Nalân gelir. Beraber olacakları ‘sadece birkaç saatleri var’.
‘Dil Seni Sevmeyeni Sevmede Lezzet mi Olur’ (Civan Ağa / Mehmet Sâdi Bey). Nihavent giriş sazı. Salacak kıyılarında dolaşıyorlar. İlhami de yakında dönecekmiş. “Sakın mektuplarında bana karşı olan hislerinden bahsedeyim deme. Belki ele geçer” diyor Nalân. Herkesin okuyabileceği kardeş mektupları olmalıymış.
‘Rast Methal’ (Refik Fersan). Köşkten gidiş iç parçalayan ezgi ile. “Beni büyütüp bu yaşa getiren insanlardan ayrılmak çok acıydı. Ama en acısı Nalân’dan ayrılmaktı.”
İskenderun. Gündüz görevle, gece Nalân’a yazmakla geçen zaman. “Hislerimin bir nebzesini bile anlatmayan, hasretimin susuzluğunu maskeleyen kardeşçe yazılmış sahte mektuplardı bunlar.”
Bir kez, yalnızca bir kez ‘kaideleri çiğneyip içindeki aşkı, hasreti, O’nsuz yaşamanın ıstırabını bütün açıklığı ile kâğıda döker’. Neler yok ki; Ayrılık, bir rüzgâr gibi, küçük alevleri söndürür büyükleri daha çok alevlendirirmiş; Çılgınlar gibi seviyormuş; Tüm güzellikleri beraber görmüş, beraber hissetmişler; Her şeyde Nalân’ı arıyor, anımsıyormuş; En büyük arzusu bir gün buralarda beraber olmakmış; Eskiden nefret ettiği içkiyi şimdi ara sıra içiyormuş ve bunun nedenini ancak O anlayabilirmiş. Ama yazdıklarını masanın üzerinde unutunca emir eri Mehmet (kitapta ‘Rıdvan’) postaya veriyor.
Mektubun ulaştığı gün, sakınılan göz misali, İlhami’nin de yardımseverliği tutar. Karısına, yorulmasın diye, kendisi okuyacakmış. İlginç bir şekilde o ana dek Kenan’ın gerçek kardeş olmadığı söylenmemiş kendisine.
Sonrası çok zor. “Birbirinize anormal derecedeki düşkünlüğünüzün sebebini şimdi çok daha iyi anladım” diyor. Beklenen soru gelir ardından; “Şimdi bana cevap ver, Handan’ın babası kim?” Çocuğu alıp girmesine kimse engel olamaz.
Kudsi Dede’nin (roman ve ilk filmde Dr. Arif’in) delikanlıya çektiği telgraf; “Ölüyorum… Çabuk gel! Nalân.”
İki çevrimdeki Kenan ölümden birkaç dakika önce (ama romandaki, yolculuk 16 gün sürdüğü için ‘bir gün sonra’) yetişebiliyor.
Son saniyeler seyirci için daha da zor. Birbirinin kollarında (biri ölü) iki sevgili. Emel Sayın’ın sesinden ‘Makber’ (Mehmet Baha Pars / Abdülhak Hamit Tarhan). Bu kadarı yetmemiş gibi fonda bir başka ses; “Ömür boyu birbirlerini sevdiler//Ölümsüz aşklarını kalplerine gömdüler//Ayrıldılar, ağladılar, azap çekip hıçkırdılar//Onlar bir an bile sevgilerini söyleyemediler//Nihayet acı son geldi//Bir ömür böyle sona erdi//Ölüm, bu seven kalbe son emrini verdi//Ağladılar, hıçkırdılar//Ölümden önce de olsa aşklarını haykırdılar.”
“Hıçkırık… Hayatımın bir tek kelimelik ifadesi (sf.13).”
Kitaptaki Kenan sevdiğinin ardından Cihan Harbi’ne katılır. Ayrıca “İstiklal Zaferi’nden sonra, 6 Ekim 1923’te İstanbul’a giren Türk Ordusu’nun içinde”ymiş (sf. 161). Handan ile evlenir.
İlhami, Çanakkale’de şehit düşmüş.
‘Goldfinger’daki (1964) “Alpine Drive-Auric’s Factory” ve ardından ‘Death of Goldfinger’ (John Barry). Delikanlı, sevdiğinin kanlı ağzını öpüyor.
Nalân; “Kenan, çılgınlık bu!”
Kenan; “Senin hasta kanın benim güneşimdir. Bana o kan hayat verecek.”
Nalân; “Hayır, hayır! Bunu yapmamalıydın. Bu fenalığı yapmamalıydın Kenan. Hiç kendine acımıyor musun? Niçin temiz ağzını hasta kanımla bulaştırdın, niçin?”
(Yazan: Murat Çelenligil)
Kurgu
|
Turgut İnangiray
(Kurgu)
|
Yapım Ekibi
|
Semih
Sezerli (Yapım Amiri)
|
Fethi Oğuz (Set
Amiri)
|
|
Yönetmen Ekibi
|
Yücel
Çakmaklı (Reji Ekibi)
|
Yılmaz
Korkut (Reji Ekibi)
|
|
Kamera Ekibi
|
Cengiz
Turalı (Kamera Asistanı)
|
Işık Ekibi
|
Rıdvan Varol
(Işık Şefi)
|
Ses Ekibi
|
Yorgo
İlyadis (Ses Kayıt)
|
Turgut
İnangiray (Senkron)
|
|
Müzik ekibi
|
Emel Sayın (Şarkılar)
|
Film Hazırlık
|
J.Arthur Rank.
|
Firmalar
|
Erman Film
(Yapım)
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder